‘Verheven heerser’ Het boek China is geschreven om een goed inleidend boek te zijn bij een cursus over China. De auteurs, een Nederlands-Chinees stel, beiden opgeleid als wiskundige, vonden dat een dergelijk boek ontbrak — waarmee ze wel een beetje, maar natuurlijk niet helemaal, gelijk hebben. In het voorwoord beloven zij een geschiedenis ‘gezien door Chinese ogen’. Het resultaat is op het eerste gezicht fraai: een mooi formaat in hardcover; overzichtelijke chronologische volgorde; allerlei paragrafen over uiteenlopende zaken als archeologie, wiskunde en geografie; en veel beeldmateriaal. 

In tweede instantie echter valt het nogal tegen. Het beeldmateriaal is vaak van slechte kwaliteit, het is krukkig geschreven In een soort Jeugdjournaal-taal (“de oudere generaties zagen een nieuwe wanorde | … | niet zo zitten’) en ze gebruiken rare vertalingen (‘verheven heerser’ voor het ingeburgerde ‘keizer’). Jammer is vooral dat er niets overblijft van die “Chinese ogen”. Je zou dan verwachten dat het Westen maar een beperkte rol speelt, omdat het immers gaat om een Chinees die over China schrijft.

Maar de auteurs halen juist steeds het Westen erbij ter vergelijking. In de paragrafen over geneeskunde komt zelfs ‘onze landgenoot Eijkman’ (sic!) voor. Soms ontbreekt het Chinese aspect helemaal, zoals in de paragrafen over Chinese geneeskunde, waarin het gaat over medisch-wetenschappelijke ontdekkingen, maar niet over de essentie van de Chinese geneeskunde. Overigens zijn de teksten over wetenschap en wiskunde nog het meest interessant. 

Het hoofdstuk over Tibet is duidelijk met een politieke bedoeling geschreven, namelijk het Chinese standpunt uitleggen en bepleiten. Daar is op zich niets mis mee, maar een dergelijke controversiële boodschap hoort in een (wetenschappelijk) essay thuis met veel voetnoten, niet in een cursusDoek voor argeloze studenten. 

Het geheel is een gemiste kans. Maar waarom schrijven twee wiskundigen dan ook een geschiedenisboek, terwijl er zoveel goede historici en sinologen in Nederland rondlopen die een dergelijk boek zouden kunnen schrijven?

Auteur: David Engelhard
Uit: CHINA NU, jaargang 32, zomer 2007