Het schitterende fotoboek “CHINA” van Yann Layma kan met recht een monument genoemd worden. De fotograaf, geboren in 1962 in Frankrijk, verbleef sinds het eind van de jaren ’70 meermalen voor langere tijd in China. Hij heeft zijn leven gewijd aan het politiek onbevooroordeeld portretteren van dit immens diverse land. Omdat hij zich nooit heeft laten leiden door de restricties van reisverboden naar niet-opengestelde gebieden, geheel in stijl van de Lonely Planet-reiziger, heeft hij opnamen kunnen maken van het pure, rauwe China. Dit alles tegen de achtergrond van China’s: moderniseringen en openstelling voor het buitenland. 

Layma probeert in zijn foto’s esthetiek en tederheid te vangen. Hij heeft een voorliefde voor kleur, in het bijzonder rood. Zwarte tinten gebruikt hij ook veelvuldig, omdat die voor hem ‘vormen losmaken’. in de inleiding staan allerlei wetenswaardigheden en achtergronden. Zo valt te lezen dat hij op een dag in het Peking Hotel -naast de welbekende Joris Ivens logeert en dat hem begin jaren 90 een visum jaar China te kunnen reizen, koopt hij in Bangkok een vals paspoort. Het einde laat zich raden: Layma wordt opgepakt en het land uitgezet. Uiteindelijk kan hij wel weer terugkeren. In 1997 woont hij zelfs in Peking. 

Interessanter dan de poging de gehele Chinese geschiedenis en samenleving samen te vatten (achter in het boek) en de filosofisch aandoende teksten waarvan de herkomst niet vermeld wordt, vind ik de essays die tussendoor staan en de beschrijving van de foto’s. Omdat hier ook jaartallen bij vermeld worden, gaat de geschiedenis van de foto meer leven. 

Jammer is dat het middengedeelte van veel foto’s wegvalt doordat de foto is uitgesmeerd over twee pagina’s. Maar met zijn meer dan 400 bladzijden is dit een zwaargewicht onder de fotoboeken. Zie ook www.yannlayma.com

Auteur: Remco Oosterveld

Uit CHINA NU, jaargang 32, zomer 2007